انجمن پرتونگاران برتر ایران [ISPR]

ترجمه و گردآوری توسط سهیل رئیسی

 زاویه کوب یکی از پراستفاده ترین تکنیک ها در اندازه گیری میزان انحراف ، مخصوصا در سری رادیوگرافی اسکولیوز می باشد و اسکولیوز عبارت است از  انحنای طرفی ستون مهره ها با زاویه کوبس بالای 10 درجه .

تکنیک کوبس را معمولا در افرادی که هنوز بالغ نشده اند انجام می دهند. در ابتدا روش کوبس فقط برای تعیین اسکولیوز به کار می رفت اما متعاقبا برای تعیین و اندازه گیری کیفوز (انحراف قدامی- خلفی) نیز به کار برده شد.

.

اندازه گیری

برای اندازه گیری زاویه کوبس باید ابتدا و انتهای مهره هایی که باعث خمیدگی شده را تعیین کنیم.(مهره هایی که صفحه زیرین آن بیشترین زاویه را نسبت به هم دارند.)

1-  مهره ای که بیشترین چرخش و دفورمیتی را در بالای انحراف دارد ، مشخص کنید و سپس یک خط در موازی با صفحه بالایی مهره بکشید.

2-  مهره ای که بیشترین چرخش و دفورمیتی را در پایین انحراف دارد ، مشخص کنید و سپس یک خط در موازی با صفحه پایینی مهره بکشید.

سپس زاویه بین دو خط بالا را اندازه گیری کنید.

این زاویه را هم می توان به صورت مستقیم و هم بصورت هندسی اندازه گیری کرد که در شکل زیر نشان داده شده است.

تشخیص

زاویه کوب کمتر از 10 درجه را جزو خطاها و محدودیت های این تکنیک می دانند (که در ادامه ذکر خواهد شد) . و یک نتیجه کاذب به حساب می آید

زوایه بین 10 تا 15 درجه ، نشان دهنده میزان انحراف پایین و تقریبا طبیعی می باشد که نیاز به اقدام درمانی چندانی نداشته و فقط بیمار به صورت منظم تحت چکاب قرار می گیرد و تا اینکه بیمار بالغ گشته و از سن رشد خارج گردد. چرا که بعد از بلوغ این میزان غالبا افزایش نمی یابد.

در میزان کوب بین 20 تا 40 درجه ، ارتپد ها معمولا آتل پشتی (back brace)را تجویز می کنند که مانع از گسترش انحراف شود. چندین نوع back brace در بازار وجود دارد که بسته به نوع انحراف تجویز می شود. ، که برخی را نیاز است 18 تا 20 ساعت در روز بست و برخی دیگر را تنها در شب ها باید استفاده کرد.

در کوب های بین 40 تا 50 درجه و بالاتر جراحی غیر قابل انکار است. جراح های ارتوپد از روش هایی با نام spinal fusion  استفاده می کنند، که در آن مهره ها را یا از هم جداد می کنند و یا به هم متصل می کنند تا مهمره ها نتوانند بیشتر از این انحراف پیدا کنند. از میله های فلزی ، پیچ ، قلاب و سیم ها در این جراحی ها استفاده می کنند تا انحنای مهره ها را اصلاح کنند و در یک خط نگه دارند. نوجوانان معمولا یک ماه پس از جراحی قادرند که به مدرسه بروند و بعد از حدود 6 تا 12 ماه می توانند به تمام فعالیت های عادی روزمره خود بپردازند.

 محدودیت ها

این شیوه و تکنیک محدودیت هایی نیز دارد. و باید توجه کرد که در اندازه گیری های پی در پی تفاوت ها در مقدار اندازه گیری شده باید اندک باشد. برخی محدودیت ها عبارتند از:

1-  تفاوت بین مقدار واقعی و اندازه گیری شده (بین 5 تا 10 درجه اختلاف) وجود دارد.

2-  چرخش : حداقل چرخش بیمار در حین آزمون رادیولوژیکی می تواند تغییر قابل توجهی در مقدار اندازه گیری شده داشته باشد (ممکن است تا حد 20 درجه اختلاف به وجود بیاورد). از این جهت مطالعات باید در پوزیشن ثابت و استاندارد شده ای صورت گیرد.

3-  تغییرات روزانه : در یک بیمار در زمان های مختلف یک روز میزان انحراف می تواند متفاوت باشد.(نزدیک به 5 درجه اختلاف)

با توجه به وجود تمام محدودیت های بالا ، اگر میزان زاویه کوب بیشتر از 10 درجه اندازه گیری شود. قریب به احتمال 95 درصد ، یک انحراف واقعی وجود دارد.

تاریخچه و علت شناسی

زاویه کوب در سال 1948 توسط دکتر John R Cobb برای اولین بار اندازه گیری و شرح داده شد.

 References

1. Kim H, Kim HS, Moon ES et-al. Scoliosis imaging: what radiologists should know. Radiographics. 2010;30 (7): 1823-42. Radiographics (full text) - doi:10.1148/rg.307105061 - Pubmed citation

2. Eckalbar WL, Fisher RE, Rawls A et-al. Scoliosis and segmentation defects of the 2. vertebrae. Wiley Interdiscip Rev Dev Biol. 2012;1 (3): 401-423. Wiley Interdiscip Rev Dev Biol (full text) - doi:10.1002/wdev.34 - Pubmed citation

3. Langensiepen S, Semler O, Sobottke R et-al. Measuring procedures to determine the Cobb angle in idiopathic scoliosis: a systematic review. Eur Spine J.;: 1-12. Eur Spine J (full text) - doi:10.1007/s00586-013-2693-9 - Pubmed citation

4. Hefti F. Pediatric Orthopedics in Practice Read it at Google Books

5.Kado DM, Christianson L, Palermo L, Smith-Bindman R, Cummings SR, Greendale GA. Comparing a supine radiologic versus standing clinical measurement of kyphosis in older women: the Fracture Intervention Trial. Spine. 2006;31:463-7. [PMID: 16481959]

6. ↑ ^1.0 1.1 Musculoskeletal Consumer Review (2009) Cobb angle and scoliosis, geraadpleegd op 24/11/2012, http://www.coreconcepts.com.sg/mcr/cobb-angle-and-scoliosis/ 3

7. ↑ James, J. (1976) Scoliosis, Churchill Livingstone, London, pg 7-11 1A

8. ↑ Tan, J. (2012) Measuring the Cobb angle and scoliosis, geraadpleegd op 26/11/2012, http://www.health-articles.co.uk/measuring-the-cobb-angle-and-scoliosis/ 5

9. ↑ ^4.0 4.1 Weiss H. et al. (2006) Indications for conservative management of scoliosis, Scoliosis Journal, geraadpleegd op 29/11/12, http://www.scoliosisjournal.com/content/pdf/1748-7161-1-5.pdf 1A